Het verschil tussen PPD en PTSS na bevalling

Het verschil tussen post-traumatische stress en postpartum depressie
Het komt regelmatig voor dat vrouwen die een heftige bevalling hebben doorgemaakt fout gediagnosticeerd worden met een postpartum depressie (PPD). Dit komt mede door het gebrekkige bewustzijn over het bestaan van bevallingstrauma’s en door de overlap tussen de symptomen van deze twee aandoeningen. Dus hoe herken je het verschil?

Bij een postpartum depressie voelen vrouwen zich meestal lusteloos, eenzaam en somber. Ook komt het vaak voor dat deze vrouwen meer gaan piekeren en dat de sombere psychologische toestand invloed heeft op hun eetgedrag. Dit zijn klachten die niet per se bij een bevallingstrauma optreden, maar er wel onderdeel van kunnen uitmaken. De overlap tussen de twee ziektebeelden ligt in de angst, de gevoelens van schuld en de slaap- en concentratieproblemen die getroffen vrouwen kunnen ervaren. Door de mentale en emotionele toestand en de missende ‘roze wolk’ hebben vrouwen met PPD of PTSS na hun bevalling vaak het gevoel dat zij falen als moeder omdat zij niet aan (hun eigen) verwachtingen kunnen voldoen. Ook kunnen deze problemen invloed hebben op het hechtingsproces tussen moeder en baby, waardoor het extra belangrijk is om te durven uiten hoe men zich voelt en zich hiervoor te laten behandelen.

Wat een bevallingstrauma onderscheidt van een postpartum depressie zijn vooral de herbelevingen en verhoogde waakzaamheid en schrikreacties. Ongewild worden beelden opgeroepen van de bevalling, komt opeens de geur van het ziekenhuis terug of krijgen vrouwen nachtmerries (wat vervolgens tot slaapproblemen kan leiden). Deze herbelevingen kunnen erg ingrijpend zijn voor het dagelijks functioneren en zijn oncontroleerbaar. De flashbacks kunnen leiden tot angstaanvallen, wat het effect hiervan nog verder verergert. Als gevolg hiervan gaan getroffenen vaak diverse factoren vermijden die deze intrusieve gedachten triggeren – dit verstoort het dagelijks ritme nog sterker en houdt de angsten in stand.

Het lichaam van de vrouw is constant ‘alert’ door de stresshormonen die niet weggewerkt worden. Dit leidt tot prikkelbaarheid, onrust en angst. Dit kan, bovenop de last die het legt op de psyche en het lichaam van de vrouw, leiden tot relatieproblemen en onbegrip van anderen, terwijl sociale steun juist zo belangrijk is bij het verwerken van een heftige bevalling. Het opkroppen van negatieve gevoelens, zorgen en angsten zorgt ervoor dat de ingrijpende ervaring niet verwerkt kan worden, zo blijven de symptomen dus voortbestaan.

Verder is de oorzaak van de twee stoornissen ook een onderscheidende factor. Een PTSS na bevalling wordt namelijk veroorzaakt door een door de vrouw als traumatisch ervaren bevalling, terwijl een PPD een gevolg kan zijn van hormonale veranderingen in het lichaam van de net bevallen vrouw. Moeders met een eerdere depressie hebben hierop een verhoogd risico.

Er zijn diverse behandelingsmogelijkheden voor zowel PPD als PTSS na bevalling, maar om de juiste vorm van therapie te kiezen is het essentieel dat er een juiste diagnose gesteld wordt. Daarom is het ons doel om bekendheid over bevallingstrauma’s te vergroten en zorgverleners op de hoogte te stellen van de overeenkomsten en verschillen tussen postpartum depressies en posttraumatische stress-stoornissen.

Wil je meer weten over de behandelmethodes voor PTSS na bevalling? Bekijk dan onze pagina over het verwerken van een traumatische bevalling: https://stichtingbevallingstrauma.nl/traumatische-bevalling-verwerken/

Door: Franziska Wolf